Kiedy sięgamy po produkt na sklepowej półce, rzadko zastanawiamy się, skąd dokładnie pochodzi. Tymczasem wiele mówi nam o tym… kod kreskowy. Jeśli trafiłeś tu, wpisując frazę kod kreskowy [numer kodu] jaki kraj, prawdopodobnie chcesz szybko ustalić pochodzenie towaru na podstawie jego oznaczenia. W tym artykule wyjaśniam, jak działa system kodów kreskowych, jak rozpoznać kraj producenta oraz dlaczego sam kod nie zawsze mówi nam całą prawdę.

Jak działa kod kreskowy i co oznacza jego początek?

Każdy kod kreskowy EAN (European Article Number) składa się z 13 cyfr. Jego trzy pierwsze cyfry – tzw. prefiks – informują o kraju, w którym dany kod został nadany. Nie oznacza to jednak jednoznacznie miejsca produkcji.

Na przykład:

• Kod zaczynający się od 590 oznacza, że został wydany w Polsce.
• Kod 400–440 przypisany jest Niemcom.
• Prefiks 690–699 wskazuje na Chiny.

Warto podkreślić, że prefiks to informacja o rejestracji kodu, nie o produkcji. Firma zarejestrowana w Niemczech może produkować w Azji, a polski importer może oznaczyć chiński towar kodem z prefiksem 590, jeśli posiada odpowiednią licencję.

Kod kreskowy [numer kodu] – jaki kraj? Kluczowe przykłady

Wpisując zapytanie typu kod kreskowy 590 jaki kraj, użytkownicy zazwyczaj chcą poznać pochodzenie produktu. Poniżej kilka często wyszukiwanych kodów wraz z przypisanymi im krajami:

• 000–019 – USA i Kanada
• 300–379 – Francja
• 400–440 – Niemcy
• 500–509 – Wielka Brytania
• 590 – Polska
• 690–699 – Chiny
• 800–839 – Włochy
• 900–919 – Austria

Te numery to oficjalne prefiksy przyznawane przez organizację GS1, która odpowiada za globalny system kodów kreskowych. Każdy kraj posiada swój oddział tej organizacji – np. GS1 Polska.

Po takiej liście warto dodać, że w praktyce znaczenie prefiksu może być zniekształcone przez globalny łańcuch dostaw i outsourcing.

Dlaczego kod kreskowy nie zawsze mówi prawdę o produkcie?

Choć wiele osób traktuje początkowe cyfry kodu jako gwarancję pochodzenia, rzeczywistość jest bardziej złożona.

• Międzynarodowe firmy – Marka może mieć siedzibę w jednym kraju, produkcję w drugim, a kod rejestrować w jeszcze innym.
• Importerzy – Towar może być wyprodukowany w Azji, ale polski importer oznaczy go kodem 590.
• Private label – Produkty marek własnych (np. supermarketów) często mają kody kraju właściciela marki, nie producenta.
• Sprzedaż B2B – Dla uproszczenia logistyki firmy mogą korzystać z centralnej rejestracji kodów, niezależnie od miejsca produkcji.

Dlatego jeśli zależy Ci na dokładnym ustaleniu pochodzenia, sam kod kreskowy to zbyt mało. Pomocna może być informacja na etykiecie, kontakt z producentem lub zapytanie w systemie GS1.

Jak samodzielnie sprawdzić kraj pochodzenia kodu kreskowego?

W internecie dostępne są narzędzia, które pozwalają w kilka sekund zidentyfikować kraj rejestracji kodu EAN. Na stronie, na której właśnie jesteś, znajduje się moduł wyszukiwarki kodów – wystarczy wpisać kod (np. 5901234567890), a system wskaże kraj i dodatkowe dane, o ile są dostępne.

Warto też wiedzieć, że:

• Pierwsze 3 cyfry kodu to prefiks kraju.
• Cyfry od 4. do 12. identyfikują firmę i produkt.
• Ostatnia, 13. cyfra to tzw. cyfra kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności kodu.

Jeśli masz wątpliwości, czy kod został poprawnie wygenerowany, możesz to łatwo zweryfikować dzięki wzorowi obliczania cyfry kontrolnej. W praktyce jednak większość użytkowników woli skorzystać z automatycznego narzędzia online – takiego, jak to dostępne u nas.

Czy warto kierować się kodem kreskowym przy zakupach?

Z jednej strony kod kreskowy to przydatne narzędzie – może dać nam szybki wgląd w łańcuch dostaw i kraj rejestracji. Z drugiej jednak, w dobie globalizacji, kod nie jest gwarancją jakości ani kraju produkcji.

Jeśli zależy Ci na wspieraniu lokalnych producentów lub unikasz towarów z konkretnych regionów, powinieneś analizować:

• informacje z etykiety,
• kraj produkcji deklarowany przez producenta,
• dane rejestrowe firmy.

Dopiero zestawienie tych elementów pozwala świadomie ocenić, skąd naprawdę pochodzi produkt.

Kod kreskowy a globalny handel – coraz mniej oczywistości

W przeszłości prefiks kodu był często równoznaczny z krajem produkcji. Dziś, w dobie outsourcingu, zlecania produkcji podwykonawcom i centralizowania logistyki, kod kreskowy to bardziej wskazówka niż dowód.

Przykład: marka zarejestrowana w Niemczech zleca produkcję firmie z Chin, a następnie sprowadza towar do Polski, gdzie nadany zostaje kod EAN z prefiksem 590. Na pierwszy rzut oka – produkt polski. W rzeczywistości – typowy przypadek produkcji globalnej.

Dlatego warto traktować kod kreskowy jako element większej układanki, a nie jedyne źródło informacji.